Το Σημαντικότερο γεγονός της ολυμπιάδας του 1896 ηταν η νικη του Ελληνα Σπυρου Λουη στο μαραθωνιοδρομιο.Ο Σπυρος Λουης ,Νερουλάς απο το Μαρόυσι τερμάτισε με χρόνο 2 ωρες 58΄ και 50΄΄΄, προκαλόνταςτην συγκίνηση των Ελληνων, που έβλεπαν τον αγώνα τους ως σύμβολο ολον των αγώνων τουεθνους τους (ενα μεγάλο τίμημα της ελλαδας βρισκόταν ακόμα υπο Τουρκική κατοχή).Οι απονομές μεταλλίονστους νικητές πργματοποιήθηκαν κατα την τελετή λήξης και χαρακτηρίστικαν απο αρχαιότροπο υφος.Εναςκύρηκας ανακοίνωσε το αγώνισαμα και το σήμα του νικητή και του απονέμονταν το μετάλλιο και ενα στεφανί.
Σάββατο 11 Φεβρουαρίου 2012
Ο Ηρόδοτος
Ο Ηρόδοτος καταγόταν από εύπορη και φιλομαθή οικογένεια και ανατράφηκε σ' ένα περιβάλλον σεβασμού του Ομήρου και παλαιών θρύλων. Ο πατέρας του λεγόταν Λύξης, η μητέρα του Δρυώ ή Ροιώ, και ο αδελφός του Θεόδωρος. Ο σημαντικότερος όμως συγγενής του ήταν ο θείος του (ή εξάδελφός του), επικός ποιητής και τερατοσκόπος (=ερμηνευτής θαυμάτων), Πανύασης. Όταν στην πατρίδα του την Αλικαρνασσό ήταν τύραννος ο Λύγδαμης, ο Ηρόδοτος πήρε μέρος σε συνωμοσία για την ανατροπή του, με αποτέλεσμα να εξοριστεί το 468 ή το 467 π.Χ. στη Σάμο. Από τη Σάμο γύρισε στην Αλικαρνασσό και πήρε μέρος στην ανατροπή του Λύγδαμη το 455 π.Χ., αλλά μετά από λίγο υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει και αυτός την πατρίδα του. Από τότε άρχισε ως περιηγητής και εξερευνητής, πιθανόν στα χρόνια 458-445 π.Χ. να επισκέπτεται διάφορα μέρη του τότε γνωστού κόσμου, μεταξύ άλλων τη χώρα των Κόλχων μέχρι τη Σκυθία, το εσωτερικό της Μικράς Ασίας και τον Πόντο μέχρι την Κριμαία, την Κύπρο και τις περιοχές της Συρίας, τη Βαβυλωνία, την Αίγυπτο, την Κυρηναϊκή και βεβαίως όλη την Ελλάδα. Έμεινε αρκετά χρόνια στην Αθήνα, όπου συνδέθηκε φιλικά με τους μεγάλους άνδρες της εποχής εκείνης, τον Περικλή και το Σοφοκλή. Μαζί με τον Πρωταγόρα ίδρυσαν περί το 443 την αποικία των Θουρίων στην κάτω Ιταλία. Στην αποικία αυτή, που ιδρύθηκε κοντά στην κατεστραμμένη Σίβαρη, ο Ηρόδοτος πέρασε τα περισσότερα χρόνια της υπόλοιπης ζωής του, γι' αυτό και επονομάστηκε Θούριος. Για τα τελευταία χρόνια της ζωής του υπάρχουν ελάχιστες πληροφορίες. Πέθανε ανάμεσα στα χρόνια 421 και 415.
Το έργο του
Ο Ηρόδοτος έγραψε μια «παγκόσμια» ιστορία. Οι Αλεξανδρινοί μελετητές τη χώρισαν σε εννέα βιβλία και έδωσαν στο καθένα το όνομα μιας από τις εννέα Μούσες. Σκοπός του έργου του ήταν να καταγραφεί η μεγάλη σύγκρουση των Ελλήνων με τους Πέρσες, στην πραγματικά γιγαντιαία αναμέτρηση των περσικών πολέμων. Και όπως ο ίδιος γράφει για να μην λησμονηθούν με την πάροδο του χρόνου τα έργα των ανθρώπων και να μην μείνουν αμνημόνευτα τα μεγάλα και θαυμαστά κατορθώματα των Ελλήνων και των βαρβάρων. Στα πρώτα τέσσερα βιβλία παρουσιάζει το σχηματισμό και την αύξηση της περσικής δύναμης, στο πέμπτο και έκτο τις πρώτες συγκρούσεις των Περσών με τους Έλληνες της ηπειρωτικής Ελλάδας, στο τελευταίο μέρος του έκτου και σε ολόκληρα τα δύο επόμενα βιβλία περιγράφει τις δύο μεγάλες εκστρατείες των Περσών που κατέληξαν, η πρώτη στη μάχη του Μαραθώνα και η άλλη στη ναυμαχία της Σαλαμίνας. Τέλος στο ένατο βιβλίο αναφέρεται στις άλλες πολεμικές δραστηριότητες των Ελλήνων εκείνης της εποχής.Γενικοτέρα τα έργα του αναφέρονται μέχρι τα γεγονότα του χειμώνα του 479 π.Χ.Ο Ηρόδοτος αξιολογεί την αξιοπιστία των πηγών του και εκθέτει τη δική του γνώμη για τα αίτια των πολέμων,όπως υποσχέθηκε στην αρχή του βιβλίου του. Αναλυτικότερα ο Ηρόδοτος περιγράφει τα γεγονότα που έγιναν από το 560 μέχρι την κατάληψη της Σηστού το 478 από τους Αθηναίους. Για τη συγγραφή του έργου του χρησιμοποίησε τα έργα των λογογράφων, τα αρχεία των πόλεων και κάθε άλλη επίσημη αναγραφή και τέλος συλλογές χρησμών. Κύρια όμως πηγή του έργου του αποτέλεσαν οι προφορικές παραδόσεις και οι προσωπικές αναζητήσεις. Πολλές φορές κατονομάζει την πηγή των πληροφοριών του, όπως γίνεται με το Θέρσανδρο τον Ορχομένιο, τον Τύμνη το Σκύθη κ.ά. Τα τέσσερα πρώτα βιβλία απομακρύνονται από την ιστορία και θεωρούνται περισσότερο πολιτικές πληροφορίες, μύθοι και ανέκδοτα. Μεγαλύτερη συνοχή έχουν τα πέντε υπόλοιπα βιβλία. Οπωσδήποτε το έργο του δεν περιορίζεται μόνο στην αφήγηση μαχών, αλλά αναλύει ήθη, έθιμα, θρησκευτικές δοξασίες και θεωρίες για τη διακυβέρνηση μιας πολιτείας, παράλληλα προβάλλει δε τη σημασία της ελευθερίας των πολιτών στα πλαίσια του νόμου για τη σωστή λειτουργία του πολιτεύματος. Η γλώσσα του Ηροδότου είναι η νέα ιωνική που προήλθε από την επίδραση της ομηρικής γλώσσας, με την προσθήκη αττικών και δωρικών τύπων.
Χρησιμοποιώντας ως βάση του έργου που ο ίδιος ονόμασε «Ιστορίης απόδεξις», δηλαδή έκθεση της ιστορικής έρευνας, την αυτοψία, την έρευνα και την κριτική, ο Ηρόδοτος πλησίασε πρώτος την ιστορία, χωρίς όμως να μπορεί να θεωρηθεί αντικειμενικός ιστορικός. Παρά το γεγονός αυτό, το έργο του συνολικά είναι μια αξιόπιστη πηγή και η μόνη συνεχής και πλήρης που είναι διαθέσιμη για μια τόσο σημαντική εποχή της ιστορίας. Ο Ηρόδοτος διέσωσε στην ανθρώπινη μνήμη κοσμοϊστορικής σημασίας γεγονότα και δικαίωσε τον χαρακτηρισμό που του έδωσε ο Ρωμαίος ρήτορας Κικέρωνας (Cicero), "πατέρα της ιστορίας", αφού ήταν ο πρώτος που κατανόησε την αξία που έχει για τον άνθρωπο η ιστορία, ποια γεγονότα μπορούν να θεωρηθούν ιστορικά και κατέβαλε αξιόλογη προσπάθεια για αμερόληπτη και αντικειμενική έκθεση των γεγονότων. Παράλληλα μπορεί να θεωρηθεί πατέρας της γεωγραφίας και πρόδρομος όλων των περιηγητών.
ΜΑΡΑΘΩΝΙΟΣ ΔΡΟΜΟΣ
Ο Μαραθώνιος Δρόμος είναι ένας αγώνας αντοχής δρόμου κάλυψης επίσημης απόστασης 42,195 χιλιομέτρων (26 μίλια 385 γιάρδες), που περιλαμβάνεται στα σύγχρονα ολυμπιακά αθλήματα. Ο αγώνας ονομάζεται έτσι από την ιστορική διαδρομή του Έλληνα στρατιώτη ημεροδρόμου Φειδιππίδη που μετά τη μάχη του Μαραθώνα (490 π.χ) έτρεξε από το πεδίο της μάχης στην Αθήνα για να μεταφέρει τα νικητήρια νέα με τη λέξη "νενικήκαμεν". Η ιστορική ακρίβεια αυτού του γεγονότος επιβεβαιώνεται από τον Φιλόστρατο που αναφέρεται στο θεσμό των στρατιωτών ημεροδρόμων αγγελιαφόρων, τον Ηρόδοτο, τον Πλούταρχο και τον Λουκιανό.
Γέννηση του Μαραθωνίου
Σημειώνεται ότι στην αρχαιότητα δεν υπήρχε ως άθλημα "μαραθώνιος δρόμος", αλλά και ούτε είχε θεσμοθετηθεί κάτι παρόμοιο. Η ιδέα της γέννησης αυτού του αθλήματος και η ένταξή του στους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες οφείλεται στον Γάλλο γλωσσολόγο και ελληνιστή Michel Breal φίλο του Πιέρ ντε Κουμπερτέν που πρότεινε κατά την αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 1896 στην Αθήνα "την επανάληψη του διάσημου εκείνου δρόμου που εξετέλεσε ο στρατιώτης του Μαραθώνος".
Μάλιστα λέγεται για τον Μ. Breal, πως αν και είχε ασχοληθεί με τη συγγραφή βιβλίων με θέματα από την Ελληνική Μυθολογία και την αρχαία ελληνική ιστορία, αρχικά όταν έκανε την παραπάνω πρόταση δεν γνώριζε πόση ήταν στην πραγματικότητα η απόσταση αυτή. Όταν όμως ενημερώθηκε ότι αυτή ήταν περίπου 40 χλμ. προσπάθησε να υπαναχωρήσει πλην όμως ήταν αργά, το αγώνισμα είχε ήδη συμπεριληφθεί στο επίσημο πρόγραμμα των αγώνων εκείνων και είχε σταλεί σε διάφορες χώρες. Τελικά προσφέρθηκε να αθλοθετήσει ο ίδιος το νέο αυτό αγώνισμα, για το οποίο και ο εθνικός ευεργέτης Γεώργιος Αβέρωφ αθλοθέτησε κύπελλο. Έτσι ο Μαραθώνιος κατέστη ένα από τα πρώτα σύγχρονα ολυμπιακά αθλήματα των αγώνων του 1896, του οποίου η συναρπαστική ιστορία ξεκινά στις 10 Μαρτίου του 1896 (π.η.) όπου στην Αθήνα διεξάχθηκαν οι πανελλήνιοι προκριματικοί του αγωνίσματος για τον καθορισμό των πρώτων έξι αθλητών που θα λάμβαναν μέρος στου επίσημους Ολυμπιακούς τον επόμενο μήνα. Αφέτης του προκριματικού εκείνου αγώνα ήταν ο ταγματάρχης Παπαδιαμαντόπουλος και οι τρεις πρώτοι νικητές ήταν:
Πρώτος ο Χ. Βασιλάκος (ελεύθερης συμμετοχής) που πέτυχε χρόνο 3 ώρες και 17 πρώτα λεπτά. Δεύτερος ο Ν. Μπελόκας (αθλητής του Πανελληνίου) με χρόνο 3 ώρες και 21 πρώτα λεπτά και Τρίτος ο Δ. Δεληγιάννης (επίσης αθλητής του Πανελληνίου) με χρόνο 3 ώρες και 33 πρώτα λεπτά. Κρίνοντας όμως η επιτροπή ότι οι προβλεπόμενοι έξι θα ήταν πολύ λίγοι έναντι του αριθμού των συμμετοχών των ξένων χωρών αποφασίστηκε την επόμενη ημέρα ν΄ αυξηθούν σε 16 και να γίνουν σχετικές ανακοινώσεις για συμμετοχή και άλλων αθλητών, αναρτώντας έντυπα στην Αθήνα και στην επαρχία. Έτσι οι νέες εγγραφές αθλητών έφθασαν τις 85. Στους δεύτερους προκριματικούς που ακολούθησαν, στις 25 Μαρτίου (την ημέρα έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων) έλαβαν μέρος οι 38 από τους 85 όπου και προκρίθηκαν οι:
Πρώτος ο Δ. Δεληγιάννης με χρόνο 3 ώρες και 3 λεπτά Δεύτερος ο Αυστραλός Τ. Flack Τρίτος ο Ν. Μπελόκας, ....7ος ο Χ. Βασιλάκος και 17ος ο Σπύρος Λούης.
Αν και η Ελλανόδικος Επιτροπή είχε αποφασίσει την πρόκριση μόνο των πρώτων 16 μετά από απαίτηση του Τ/ρχη Παπαδιαμαντόπουλου έγινε δεκτή η συμμετοχή του Σ. Λούη επειδή ο χρόνος του ήταν σχεδόν ο ίδιος με του Βασιλάκου, στους Πανελληνίους.
Ιστορία
Ο Μαραθώνιος προέρχεται από την ιστορία του Φειδιππίδη, ενός Έλληνα αγγελιοφόρου. Σύμφωνα μ΄ αυτή ο Μιλτιάδης αμέσως μετά την περίφημη εκείνη μάχη απέστειλε τον Φειδιππίδη, που θεωρούνταν ο ταχύτερος τότε ημεροδρόμος του αθηναϊκού στρατού, από το πεδίο του Μαραθώνα στην Αθήνα για να αναγγείλει τη νίκη κατά των Περσών[1]. Λέγεται ότι έτρεξε όλη την απόσταση χωρίς διακοπή και μπήκε στην Συνέλευση της Βουλής, όπου αναφώνησε "Νενικήκαμεν" (νικήσαμε) πριν καταρρεύσει και πεθάνει.[2]. Η ιστορία της πορείας από το Μαραθώνα στην Αθήνα εμφανίζεται αρχικά στον Πλούταρχο στη “στην Δόξα της Αθήνας” του 1ου αιώνα π.χ που αναφέρει την χαμένη εργασία του Ηρακλείδη Ποντικού. Αυτός δίνει το όνομα του δρομέα ως είτε Θέρσιπος ή Ευκλής. Ο Λουκιανός(2ος αιώνας πχ) επίσης δίνει την ιστορία αλλά ονομάζει το δρομέα Φειλιππίδη (εκ παραφθοράς του ονόματος Φειδιππίδη). Η ιστορική ακρίβεια ίσως του ονόματος δεν είναι εξακριβωμένη.[3]. Ο Ηρόδοτος, η κύρια πηγή για τους ελληνο-περσικούς πολέμους, αναφέρει τον Φειδιππίδη ως τον αγγελιοφόρο που έτρεξε από την Αθήνα στη Σπάρτη ζητώντας βοήθεια, και έτρεξε έπειτα πίσω, μια απόσταση πάνω από 240 χιλιομέτρων [4] [5]. Σε μερικά χειρόγραφα το όνομα του δρομέα μεταξύ της Αθήνας και Σπάρτης δίνεται ως Φειλιππίδης. Ο Ηρόδοτος δεν κάνει καμία αναφορά για κανένα αγγελιοφόρο που στέλνεται από το Μαραθώνα στην Αθήνα. Αναφέρει ότι το κύριο μέρος του αθηναϊκού στρατού, που έχει αγωνίστηκε ήδη και κέρδισε την εξαντλητική μάχη, φοβάται μια ναυτική επιδρομή από τον Περσικό στόλο ενάντια σε μια ανυπεράσπιστη Αθήνα, και βάδισε γρήγορα πίσω από τη μάχη στην Αθήνα, φθάνοντας την ίδια μέρα. Διαδρομή Μεταξύ του Μαραθώνα και της Αθήνας υπάρχει η Πεντέλη, έτσι αυτό σημαίνει ότι, εάν ο Φειδιππίδης έκανε πραγματικά το διάσημο τρέξιμό του μετά από τη μάχη, έπρεπε να τρέξει γύρω από το βουνό. Η προφανέστερη διαδρομή ταιριάζει σχεδόν ακριβώς με τη σύγχρονη εθνική οδό Μαραθώνα-Αθήνας, που ακολουθεί την εθνική οδό προς τα νότια από τον κόλπο Μαραθώνα και κατά μήκος της ακτής, κατόπιν ένας ομαλός αλλά παρατεταμένος ανήφορος δυτικά προς την ανατολική προσέγγιση στην Αθήνα, μεταξύ Υμηττού και Πεντέλης, και έπειτα κατηφορικά προς την Αθήνα. Αυτή η διαδρομή είναι περίπου 42 χιλιόμετρα και καθορίζει τα πρότυπα για την απόσταση. Εντούτοις υπάρχει μια άλλη προταση, ότι ο Φειδιππίδης να είχε ακολουθήσει μια άλλη διαδρομή: μια δυτική ανάβαση κατά μήκος των ανατολικών και βόρειων προπόδων της Πεντέλης, στο πέρασμα Διόνυσος, και έπειτα μια ευθεία νότια πορεία προς τα κάτω στην Αθήνα. Αυτή η διαδρομή είναι αρκετά μικρότερη, περίπου 35 χιλιόμετρα, αλλά είναι πολύ απότομη.
Η ιστορία του Φειδιππίδη Συχνά η προσωπικότητα του Φειδιππίδη ταυτίζεται με τον στρατιώτη ο οποίος, σύμφωνα με τον τότε θεσμό, μετά το πέρας της μάχης έτρεξε πάνοπλος ως την πόλη της Αθήνας καλύπτοντας σε μερικές ώρες την απόσταση των 40 χιλιομέτρων και όταν έφθασε αναφώνησε «Χαίρετε! Νενικήκαμεν!». Στην πραγματικότητα όμως το όνομα του στρατιώτη αυτού παραμένει άγνωστο. Το όνομα του Φειδιππίδη το γνωρίζουμε χάρη στον Ηρόδοτο, ο οποίος αναφέρει ότι ήταν ο ημεροδρόμος που απέστειλαν οι Αθηναίοι στη Σπάρτη προκειμένου να εξασφαλίσουν τη βοήθειά της κατά των Περσών. Σύμφωνα με τον «πατέρα της Ιστορίας», ο Φειδιππίδης κάλυψε την απόσταση των 240 χιλιομέτρων που χωρίζει τις δύο πόλεις σε δύο ημέρες, ωστόσο η απάντηση των Σπαρτιατών υπήρξε αποκαρδιωτική, λόγω αυστηρού εθίμου.[6]
Σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες
Ολυμπιακός Μαραθώνιος του 1896
Ο Πρώτος επίσημος Ολυμπιακός Μαραθώνιος διεξήχθη την 5η ημέρα των Ολυμπιακών Αγώνων του 1896, των πρώτων από της αναβίωσής τους, στις 29 Μαρτίου του 1896 ημέρα Παρασκευή. Αφετηρία ήταν ο Τύμβος του Μαραθώνα και ακολουθώντας την πιθανότερη και ασφαλή κατά τους ιστορικούς διαδρομή, δηλαδή διαδρομή Βρανά - Εκάλη - Κηφισιά - Ψυχικό - Αθήνα (λεωφόρο Κηφισίας) - Ηρώδου Αττικού, τερμάτισε εντός του Παναθηναϊκού Σταδίου, η ανέγερση του οποίου είχε σχεδόν ολοκληρωθεί, που ήταν κατάμεστο από κόσμο. Κατά τη διαδρομή υπήρξαν πολλές αλλαγές στη θέση των πρώτων δρομέων. Στα πρώτα 10 χιλιόμετρα προηγούνταν σαφώς οι ξένοι δρομείς Λερμουσό (Lermusiau), Φλακ (Flack) και Μπλαίηκ (Blake), μετά όμως από τα 20 χλμ. που αποτελούσε το μέσο της διαδρομής άρχισαν οι Έλληνες δρομείς Λούης Βασιλάκος και Μπελόκας ν΄ αναπτύσσουν την ταχύτητά τους. Στο 23ο χλμ. ο Μπλαίηκ δεν αντέχει άλλο και εγκαταλείπει τον αγώνα. Στο 32ο χλμ ο Λερμουζό παράπεσε χάνοντας πολύτιμο χρόνο, ενώ λίγο μετά εγκαταλείπει και ο Φλακ, οπότε και τέθηκαν στην αρχή του αγώνα ο Λούης ακολουθούμενος από τον Βασιλάκο. Όταν ιππέας αγγελιαφόρος φτάνει στο Στάδιο και αναγγέλλει «προηγείται Έλλην» ακολούθησε παραλήρημα. Ο τότε διάδοχος Κωνσταντίνος σπεύδει και αναμένει τον πρώτο δρομέα στη συμβολή των οδών Λ. Κηφισίας (όπως λέγονταν τότε τη Βασιλίσσης Σοφίας) και Ηρώδου Αττικού όπου καταφθάνει ο Σπύρος Λούης τον οποίο και συνοδεύει τιμητικά μέχρι το τέρμα εντός του Σταδίου.
Η είσοδος του Λούη στο Στάδιο ξεσήκωσε όλους τους θεατές που όρθιοι παραληρούσαν και ζητωκραύγαζαν ρυθμικά το επίθετό του όπου και τερματίζει με χρόνο 2 ώρες, 58΄ και 50΄΄, ενώ δεύτερος εισήλθε στο Στάδιο, μόλις μετά επτά λεπτά, ο Χαρίλαος Βασιλάκος τερματίζοντας σε χρόνο 3 ώρες, 06΄ και 30΄΄. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 1896 έζησαν εκείνη την ημέρα την σπουδαιότερη στιγμή. Απευθυνόμενος ο Πιέρ ντε Κουμπερτέν στο Σπύρο Λούη του είπε «Σήμερα έγραψες ιστορία». Όταν οι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες έγιναν πραγματικότητα στο τέλος του 19ου αιώνα, οι ιδρυτές και οι διοργανωτές έψαχναν ένα μεγάλο γεγονός, που να υπενθυμίζει την αρχαία δόξα της Ελλάδας. Η ιδέα της οργάνωσης του αγώνα του μαραθωνίου προήλθε από τον Μισέλ Μπρεάλ (Michel Bréal). Αυτή η ιδέα υποστηρίχθηκε και από τον Πιερ ντε Κουμπερτέν (Pierre de Coubertin), τον ιδρυτή των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων, καθώς επίσης και τους Έλληνες. Οι Έλληνες οργάνωσαν ένα αγώνα επιλογής και αυτός ο πρώτος μαραθώνιος κερδήθηκε από το Χαρίλαο Βασιλάκο σε 3 ώρες και 18 λεπτά (με το Σπύρο Λούη να έρχεται πέμπτος). Ο νικητής του πρώτου ολυμπιακού μαραθωνίου το 1896 (μόνο για άνδρες) ήταν ο Σπύρος Λούης, ένας Έλληνας μεταφορέας νερού. Νίκησε στους Ολυμπιακούς Αγώνες με χρόνο 2 ώρες 58 λεπτά και 50 δευτερόλεπτα. Ο μαραθώνιος των γυναικών εισήχθη στους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1984 (Λος Άντζελες, ΗΠΑ) και κερδήθηκε από την Joan Benoit των Ηνωμένων Πολιτειών με χρόνο 2 ωρών 24 λεπτά και 52 δευτερόλεπτα .[7]. Έχει γίνει παράδοση ο μαραθώνιος των ανδρών να είναι το τελευταίο αγώνισμα με τερματισμό στο Ολυμπιακό Στάδιο, και συχνά ώρες αργότερα, η τελετή λήξης. Ο μαραθώνιος των Θερινών Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 αναβίωσε στην παραδοσιακή διαδρομή από το Μαραθώνα στην Αθήνα που τερματίζει στο Παναθηναϊκό στάδιο Το ολυμπιακό ρεκόρ είναι 2:06:32, από το 2008, από τον Κενυάτη Samuel Kamau Wanjiru.
Απόσταση
Η απόσταση των 42,195 μέτρων καθορίστηκε αρχικά κατα τους Ολυμπιακούς αγώνες του Λονδίνου του 1908. Η απόσταση των 42 χιλιομέτρων είναι η απόσταση μεταξύ των ανακτόρων του Ουίνδσορ και του Ολυμπιακού σταδίου στο Shepherd’s Bush στα δυτικά του Λονδίνου. Η απόσταση καθορίστηκε στα 42 χιλιόμετρα και επίσης ένα γύρο του σταδίου το οποίο κατέληξε να είναι 42,195 μέτρα, παίρνοντας υπόψη και την καλύτερη θέση για την βασιλική οικογένεια. Στον αγώνα ο Dorando Pietri μπήκε πρώτος στο Σταδιο για τον τελευταίο γύρο αλλά παραπαίοντας, έπεσε 7 φορές μέσα στο στάδιο και τελικά υποβοηθήθηκε από τους διαιτητές να περάσει την γραμμή του τερματισμού πριν τον Αμερικανό Johnny Hayes, ο οποίος πλησίασε στα λίγα μέτρα. Τελικα ο Pietri αποκλείστηκε αλλά η κούρσα πήρε το όνομα η “Kούρσα του Aιώνα” και ο Pietri πήρε ένα αναμνηστικό κύπελλο από την Βασίλισσα Αλεξάνδρα της Δανίας. Για τους επόμενους Ολυμπιακούς η απόσταση καθορίστηκε στα 40,2 χλμ και μετά στα 42.75 χλμ για τους ολυμπιακούς του 1920. Αλλά έγινε ξανά τα 42,195 το 1924 έπειτα από την απόφαση της Ολυμπιακής επιτροπής το 1921 [8]. Ένας μεγάλος λόγος ίσως να είναι η θρυλική κούρσα του 1908 στο Λονδίνο.
Ρεκόρ
Τα παγκόσμιο ρεκόρ είναι 2 ώρες 3 λεπτά και 59 δευτερόλεπτα, και έγινε στο μαραθώνιο του Βερολίνου από τον Αιθίοπα Χαϊλέ Γκεμπρσελασιέ (Haile Gebrselassie) στις 28 Σεπτεμβρίου 2008, μια βελτίωση 21 λεπτών και 40 δευτερολέπτων από το 1947. Το παγκόσμιο ρεκόρ αντιπροσωπεύει έναν μέσο ρυθμό 2:57 ανά χιλιόμετρο (4:44 ανά μίλι), μέση ταχύτητα πάνω από 20,4 km/h (12,6 mph).
Το παγκόσμιο ρεκόρ για τις γυναίκες έγινε από τη Βρετανή Πώλα Ράντκλιφ (Paula Radcliffe) στο μαραθώνιο του Λονδίνου στις 13 Απριλίου 2003, σε 2 ώρες 15 λεπτά και 25 δευτερόλεπτα.
Πραγματικά όμως δεν υπάρχει ένα παγκόσμιο ρεκόρ στο μαραθώνιο αφού ο αγώνας εξαρτάται πολύ από την διαδρομή και τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν.
ΜΟΥΣΕIΟ ΜΑΡΑΘΩΝΙΟΥ ΔΡΟΜΟΥ
Μουσείο Μαραθωνίου Δρόμου
Το Μουσείο Μαραθωνίου Δρόμου (Κέντρο Προβολής Μαραθωνίου Δρόμου) στεγάζει μόνιμα την έκθεση «Ολυμπιακοί Μαραθώνιοι». Μια έκθεση του Ολυμπιακού Μουσείου της Λωζάννης - δωρεά προς το Δήμο Μαραθώνα - που αποτελείται από κείμενα και φωτογραφίες, μέσα από τα οποία παρουσιάζεται η ιστορία των Ολυμπιακών Μαραθωνίων. Στο πρώτο κτήριο του κέντρου στεγάζεται το κύριο κομμάτι της έκθεσης, ένα ιστορικό των Ολυμπιακών Μαραθωνίων, ενώ στο δεύτερο, μικρότερες θεματικές ενότητες που αναφέρονται στους Ολυμπιονίκες, τους Μαραθώνιους Πόλεων, τις γυναίκες στο Μαραθώνιο, τον εξοπλισμό του Μαραθωνοδρόμου . Το Κέντρο Προβολής Μαραθωνίου Δρόμου από απλή φωτογραφική έκθεση έχει μετατραπεί σε ένα μοναδικό αθλητικό μουσείο, το σπίτι του Μαραθωνίου Δρόμου όπου ήδη φιλοξενούνται οι συλλογές των μεγάλων μας αθλητών: Στέλιου Κυριακίδη, Χρήστου Βαρτζάκη, Μαρίας Πολύζου ,Τάκη Σκουλή, Νίκου Πολιά, Σπύρου Ανδριόπουλου, Μιχάλη Κούση, Χρήστου Σωτηρόπουλου, Θανάση Ραγάζου και Παναγιώτας Νικολακοπούλου- Λουβή. Επίσης μετά την ευγενική προσφορά της οικογένειας του βαλκανιονίκη –ειρηνιστή Γρηγόρη Λαμπράκη φιλοξενούνται σε ειδικό χώρο όλο το αρχειακό υλικό που αφορά στην «δράση» της ζωής του και στην αθλητική του πορεία.
Επιπλέον στο Κέντρο Προβολής Μαραθωνίου Δρόμου φυλάσσεται η Μαραθώνια φλόγα σ' έναν ειδικά διαμορφωμένο χώρο, η οποία άναψε για πρώτη φόρα στις 3 Νοεμβρίου 2007 στα πλαίσια τελετής η οποία έλαβε χώρα στον Τύμβο του Μαραθώνα. Η φλόγα ταξίδεψε για πρώτη φορά στην πόλη Xiamen της Κίνας για την έναρξη του Μαραθωνίου Δρόμου της πόλης. Το Κέντρο Προβολής Μαραθωνίου Δρόμου δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία της ΑΘΗΝΑ 2004 με την ευγενική χορηγία της ALPHA BANK.
Με την υπ' αριθμ. 339/2007 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου το Κέντρο Προβολής Μαραθωνίου Δρόμου από την 1η Μαρτίου 2008 παραχωρήθηκε η χρήση του στην Δημοτική Επιχείρηση Ανάπτυξης του Δήμου Μαραθώνα με σκοπό να συμβάλλει στην ανάδειξη του σ' ένα σύγχρονο Μουσείο, το οποίο θ' αποτελέσει πόλο έλξης για Έλληνες και ξένους επισκέπτες.
ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Το φαινόμενο της υφαλμύρωσης στις παράκτιες περιοχές. Εξαιτίας της άντλησης νερού από τον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα που χρησιμοποιείται για γεωργικούς σκοπούς, το θαλασσινό νερό εισέρχεται στο υπέδαφος με αποτέλεσμα να μολύνει τόσο αυτό όσο και το υπόγειο νερό. Η μόλυνση της θάλασσας που οφείλεται στην ανθρώπινη δραστηριότητα. Εξαιτίας της έντονης τουριστικής ανάπτυξης έχουν κτιστεί κατά μήκος του παραλιακού μετώπου ξενοδοχειακές μονάδες, εστιατόρια κ.τ.λ., που εκτός από τα σκουπίδια
που παράγουν, διώχνουν τα λύματά τους στη θάλασσα. Επιπλέον, οι λουόμενοι δείχνουν να μη σέβονται το φυσικό περιβάλλον αφού πετάνε τα σκουπίδια κατά μήκος της ακτής. Ακόμα τα φυτοφάρμακα που χρησιμοποιούνται για γεωργικούς σκοπούς ρυπαίνουν τη θάλασσα. Παρατηρείται επίσης καταπάτηση της παράκτιας ζώνης. Πολλές αυθαίρετες κατοικίες οικοδομούνται πολύ κοντά στη θάλασσα καθώς και χώροι εστίασης και αναψυχής αγνοώντας και καταπατώντας το φυσικό περιβάλλον και δημιουργώντας ιδιωτικές παραλίες με ελεγχόμενη πρόσβαση. Το πευκόδασος του Σχοινιά είναι μία περιοχή φυσικού κάλλους η οποία όμως αλλοιώνεται από την ανθρώπινη επέμβαση. Καταλύματα που εξυπηρετούν τους τουρίστες, καθώς και οικιστικά σύνολα που οικοδομούνται από συνεταιρισμούς αυθαιρετούν και υπερβαίνουν τα νόμιμα όρια με αποτέλεσμα να αλλοιώνουν και να καταστρέφουν το τοπίο. Οι πυρκαγιές είναι ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο Δήμος Μαραθώνα και ιδιαίτερα μετά την
καταστροφική πυρκαγιά το καλοκαίρι του 2009. Οι επιπτώσεις τους είναι καταστροφικές τόσο για τη χλωρίδα, την πανίδα, το έδαφος, τα υδατικά αποθέματα και τον αέρα όσο και για τον άνθρωπο. Η καταστροφή των δασών έχει ως συνέπεια πολλοί οικισμοί να απειλούνται από κατολισθήσεις και πλημμύρες. Οι καμένες δασικές εκτάσεις οδηγούν σε εσφαλμένες αλλαγές των χρήσεων γης, κυρίως σε οικιστικές. Τα χωράφια των αγροτών που κάηκαν μπορεί να οδηγηθούν σε εγκατάλειψη ή σε πώληση με αποτέλεσμα να υποστούν μετατροπή χρήσης, είτε για σκοπούς κατοικίας, είτε για χρήσεις εστίασης, αναψυχής κ.τ.λ.
Τέλος, στη λίμνη του Μαραθώνα, που είναι ένας από τους βασικούς τροφοδότες του Λεκανοπεδίου σε πόσιμο και αρδεύσιμο νερό, η επιφάνεια του νερού είναι γεμάτη με τοξίνες και βαρέα μέταλλα, προερχόμενα από τα αποκαΐδια των καταστροφικών πυρκαγιών. Προβλήματα από το κωπηλατοδρόμιο: Το οικοσύστημα της περιοχής έχει διαταραχθεί. Επίσης, στις κατοικίες που βρίσκονται κοντά στο κωπηλατοδρόμιο και
περιμετρικά του βιότοπου παρατηρήθηκαν φαινόμενα πλημμύρων και καθιζήσεων με αποτέλεσμα να υπάρχουν έντονες αντιδράσεις από τους κατοίκους της περιοχής. Τέλος, οικόπεδα που βρίσκονται εντός του άλλοτε αποξηραμένου υγροτόπου μετά τη διεκπεραίωση του κωπηλατοδρομίου κατακλύστηκαν με νερό με αποτέλεσμα να χάσουν την αξία τους.
Πολιτιστικό περιβάλλον:
Ο Δήμος Μαραθώνα είναι πλούσιος σε αρχαιολογικούς χώρους διάσπαρτους σε όλη του την έκταση. Οι χώροι αυτοί αποτελούν ένα λανθάνον δυναμικό για την περιοχή το οποίο όμως δεν προστατεύεται και δεν αξιοποιείται σωστά ούτος ώστε να γίνουν πόλος έλξης για παραθεριστές και πολιτιστικά κέντρα υπερτοπικού χαρακτήρα, τα οποία θα επιφέρουν
έσοδα στο Δήμο.
Η ρύπανση της θάλασσας έχει ως αποτέλεσμα την αλλοίωση των θαλάσσιων υδάτων, τη μείωση αλλά και εξαφάνιση κάποιες φορές διαφόρων ειδών ζώων και φυτών. Ακόμη η ριψη σκουπιδιών, αποβλήτων από γεωργικές δραστηριότητες και αστικών λυμάτων προκαλεί συχνά το φαινόμενο του ευτροφισμού, που έχει ως αποτέλεσμα την υπέρμετρη ανάπτυξη υδρόβιων φυτών και φυτοπλαγκτόν και μαζικούς θανάτους ψαριών από ασφυξία. Η ρύπανση του υδροφόρου ορίζοντα έχει ως άμεση συνέπεια την υποβάθμιση, ακόμη και τη ρύπανση του πόσιμου νερού. Γενικά, η ρύπανση των υδάτων απειλεί πολλά είδη ζώων και φυτών και τον άνθρωπο, στον οποίο φτάνουν πολλές τοξικές ουσίες μέσω της τροφικής αλυσίδας, επηρεάζοντας δυσμενώς την υγεία του. Η ρύπανση της θάλασσας θα επηρεάσει και οικονομικά την περιοχή, εξαιτίας της μείωσης του τουρισμού. Η δημιουργία ιδιωτικών ακτών με ελεγχόμενη πρόσβαση, παρόλο που δε θεωρείται νόμιμη ενέργεια, αποτρέπει τους λουόμενους, κυρίως μόνιμους κατοίκους να καταφεύγουν σε αυτές. Μέσω αυτών των παραλιών το περιβάλλον χάνει τη φυσικότητα του και προκαλείται η έντονη δυσαρέσκεια των ντόπιων. Η καταπάτηση των υπό προστασία περιοχών έχει ως αποτέλεσμα την αλλοίωση και την καταστροφή των τοπίων αυτών, τα οποία αποτελούν αξιοθέατα της περιοχής. Οι καταπατήσεις αυτές οφείλονται στις ελλείψεις νομικού καθορισμού και νομικού πλαισίου διαχείρισης των περιοχών αυτών. Επίσης η ύπαρξη πολλών εμπλεκόμενων φορέων (διάφοροι περιβαλλοντικοί σύνδεσμοι, ο Δήμος), που ουσιαστικά όμως δεν επεμβαίνουν, επιβαρύνει την κατάσταση. Οι επιπτώσεις των πυρκαγιών είναι καταστροφικές τόσο για τη χλωρίδα, την πανίδα, το έδαφος, τα υδατικά αποθέματα και τον αέρα όσο και για τον άνθρωπο (οικολογικές-περιβαλλοντικές, κοινωνικές, οικονομικές, αισθητικές επιπτώσεις). Η καταστροφή των δασών έχει ως συνέπεια πολλοί οικισμοί να απειλούνται από κατολισθήσεις και πλημμύρες. Οι καμένες δασικές εκτάσεις οδηγούν σε εσφαλμένες αλλαγές των χρήσεων γης. Τα χωράφια των αγροτών που κάηκαν μπορεί να οδηγηθούν σε εγκατάλειψη ή σε πώληση με αποτέλεσμα να υποστούν μετατροπή χρήσης, είτε για σκοπούς κατοικίας, είτε για χρήσεις εστίασης, αναψυχής κ.τ.λ. Ορισμένες από αυτές τις επιπτώσεις είναι: η εξαφάνιση πρασίνου, η καταστροφή και διατάραξη οικολογικής ισορροπίας, η καταστροφή καταφυγίου χλωρίδας και πανίδας, η καταστροφή βιοποικιλίας, η διάβρωση του εδάφους και δημιουργία χειμάρρων και πλημμύρων που συμπαρασύρουν τα πάντα στο διάβα τους και καταστρέφουν ανθρώπινες περιουσίες, η μείωση υπογείων νερών, επιπτώσεις στο κλίμα, η απώλεια αισθητικής και οπτικής ομορφιάς με όλα τα δυσμενή επακόλουθα της ψυχικής και πνευματικής διατάραξης του ανθρώπου και η απώλεια ανθρωπίνων ζωών και περιουσιών. Η υφαλμύρωση του νερού οφείλεται στην υπεράντληση των υδάτων και στη διείσδυση της θάλασσας στους υπόγειους υδροφόρους ορίζοντες, με αποτέλεσμα τη μετατροπή του γλυκού νερού σε υφάλμυρο. Πρόκειται στην πραγματικότητα για μία μορφή ρύπανσης των υπόγειων νερών. Η υφαλμύρωση είναι ένα ιδιαίτερα σοβαρό περιβαλλοντικό πρόβλημα, καθώς το υφάλμυρο νερό δεν είναι δυνατό να χρησιμοποιηθεί από τον άνθρωπο. Τα υπόγεια υφάλμυρα νερά είναι ακατάλληλα δηλαδή, για πόση αλλά και για άρδευση. Επιπλέον η υφαλμύρωση είναι μεγάλο πρόβλημα γιατί υποβαθμίζει την ποιότητα των εδαφών και σε ακραίες περιπτώσεις ενδέχεται τα χωράφια να γίνουν εντελώς άγονα.
Πολιτιστικό περιβάλλον:
Οι αρχαιολογικοί χώροι απειλούνται με καταστροφή από την απερίσκεπτη ανθρώπινη επέμβαση.
ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΑΠΑΘΩΝΑ ΣΤΟ ΒΡΑΝΑ
Στο χώρο των ανασκαφών του Βρανά στο Μαραθώνα, κοντά στο μεσοελλαδικό νεκροταφείο, στους
πρόποδες του βουνού Αγριελίκι, βρίσκεται το Μουσείο Μαραθώνα. Κατασκευάστηκε με δαπάνη του
φιλάρχαιου επιχειρηματία Ευγένιου Παναγόπουλου, εγκαινιάστηκε τον Ιούλιο του 1975 και φιλοξενεί
ευρήματα των ανασκαφών της ευρύτερης περιοχής. Το Αρχαιολογικό Μουσείο Μαραθώνα, πρόσφατα
ανακαινισμένο (2004) με υποδομές φιλοξενεί ενδιαφέροντα εκθέματα όπως :
•Νεολιθική κεραμική από το Σπήλαιο του Πανός
•Πρωτοκυκλαδική κεραμική από το Πρωτοελλαδικό Νεκροταφείο στη θέση Τσέπι - Μαραθώνα.
•Κεραμική Γεωμετρικών έως Κλασικών χρόνων απο το Μαραθώνα και την ευρύτερη περιοχή.
•Τμήματα από το Τρόπαιο της Μάχης Μαραθώνα
•Επιτύμβια ανάγλυφα της περιοχής Μαραθώνα (4ος αιώνας π.Χ) και των Ρωμαϊκών Χρόνων.
•Αναθηματικές επιγραφές του Μαραθώνα
•Ανάγλυφα πορτρέτα και επιγραφές της οικίας του Ηρώδη Αττικού (2ος αιώνας μ.Χ)
•Αγάλματα και αρχιτεκτονικά τμήματα του μοναδικού για την Αττική Αιγυπτιακού Ιερού της Μπρεξίζας (2ος
αιώνας μ.Χ)
Μεσοελλαδικοί τύμβοι στο Βρανά:
Ένα από τα σημαντικότερα νεκροταφεία της περιοχής είναι του Βρανά, μεσοελλαδικής περιόδου (2000-1600 π.Χ.). Αποτελείται από επτά ταφικούς τύμβους, οι τέσσερις εκ των οποίων ερευνήθηκαν από τον Σπ. Μαρινάτο (1970-1972) και έφεραν στο φως αγγεία και κτερίσματα που εκτίθενται στο Μουσείο του
Μαραθώνα. Το μεσοελλαδικό νεκροταφείο βρίσκεται σε μικρή απόσταση από το Μουσείο του Μαραθώνα.
Μυκηναϊκός θολωτός τάφος στο Βρανά:
Σε απόσταση 400 μ. από το μεσοελλαδικό νεκροταφείο του Βρανά σώζεται πλήρης θολωτός μυκηναϊκός τάφος εσωτερικού μήκους 7,20 μ., αναστηλωμένος και στεγασμένος. Στο εσωτερικό του βρέθηκαν χρυσό αγγείο και κύπελλο, καθώς επίσης και τάφος με δύο σκελετούς αλόγων σε πλάγια στάση. Ο θολωτός τάφος του Μαραθώνα είναι μια σπάνια ταφική κατασκευή στην Αττική και χρονολογείται στο 1450-1380 π.Χ. Είχε ερευνηθεί το 1933-1935 από τον καθηγητή Γ. Σωτηριάδη και αναστηλώθηκε το 1958.
Το έργο Μαραθώνα εντάχθηκε στο Τ.Δ.Π.Ε.Α.Ε (Ταμείο Διαχείρισης Πιστώσεων για την εκτέλεση Αρχαιολογικών έργων) τον Αύγουστο του 2001 και η Επιστημονική Επιτροπή συστάθηκε τον Οκτώβριο του 2001, με στόχο την υλοποίηση έργων ανάδειξης και ενοποίησης σε μνημεία και χώρους, που συμβολίζουν και προσδιορίζουν τον ιστορικό Τόπο του Μαραθώνα. Μνημεία, που εμφανίζουν ικανό βαθμό διατήρησης και στην πλειοψηφία τους παρέμεναν δυσνόητα, δυσπρόσιτα, είτε ακόμη και εντελώς άγνωστα στον επισκέπτη της περιοχής. Ο Τύμβος των Μαραθωνομάχων, το Τρόπαιο στη θέση Παναγία Μεσοσπορίτισσα, ο Κλασικός Τύμβος Πλαταιών και οι προϊστορικοί Τύμβοι στο Βρανά, ο
Μυκηναϊκός τάφος στον Αρνό, το Πρωτοελλαδικό νεκροταφείο στο Τσέπι, το Νεολιθικό Σπήλαιο Πανός, το Πύθιον και ο Μεσαιωνικός Πύργος στην Οινόη, το Αιγυπτιακό Ιερό και Βαλανείο του Ηρώδη του Αττικού στη Μπρεξίζα, η Πύλη αγροκτήματος Ηρώδη Αττικού και το αρχαιολογικό μουσείο, συνθέτουν το μωσαϊκό ενός δύσκολου και απαιτητικού έργου που προϋπέθετε την επίβλεψη διεπιστημονικής επιτροπής για να πραγματοποιηθεί. Η υλοποίηση του προγράμματος ξεκίνησε στις αρχές του 2002 με χρηματοδότηση από εθνικούς πόρους και το χρονοδιάγραμμά του συνδέθηκε με την τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων. Η Επιστημονική Επιτροπή έθεσε ως προτεραιότητα και ολοκλήρωσε τα έργα ανάδειξης στον Τύμβο Μαραθωνομάχων, την κατασκευή νέων στεγάστρων στο Βρανά και στο Τσέπι, την ανάκτηση του Τροπαίου, την ανάπλαση του αρχαιολογικού μουσείου και την ανάδειξη του
χώρου και της συνεχιζόμενης έρευνας στη Μπρεξίζα. Σήμερα εκτελείται νέο έργο στο Ιερό των Αιγυπτίων Θεών, με χρηματοδότηση του Γ΄ Κ.Π.Σ., ενώ παράλληλα η Επιτροπή μελετά επεμβάσεις και στους λοιπούς χώρους ευθύνης της.
Ο Μαραθώνας παρουσιάζει ένα εξαιρετικό φυσικό τοπίο. Έχει τη μοναδική τεχνητή λίμνη της Αττικής
(φράγμα Μαραθώνος), πλούσιο πράσινο, εύφορο κάμπο και 12 χιλιόμετρα αμμώδους παραλίας στον
ιστορικό όρμο του Μαραθώνα. Η φύση προίκισε πλούσια τον Μαραθώνα και είναι αξιοσημείωτη η ποικιλία των φυσικών καλλονών, όπως το φαράγγι της Οινόης και το μοναδικό πευκόδασος με κουκουναριές, ένα από τα ελάχιστα της Μεσογείου και ο υδροβιότοπος του Σχοινιά (Εθνικό Πάρκο). Η Λίμνη του Μαραθώνα με το Εθνικό Πάρκο Σχοινιά ανήκουν στους δέκα εναπομείναντες υγρότοπους της Αττικής με εξέχουσα σημασία, λόγω της ποικιλότητας των ειδών που φιλοξενούν. Το Πεντελικό όρος, επίσης, το οποίο βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήματος περιοχής του Σχοινιά (1108μ.), αποτελεί πηγή οξυγόνου για τους κατοίκους της περιοχής και ολόκληρου του λεκανοπεδίου.
ΤΥΜΒΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΑΘΩΝΟΜΑΧΩΝ
Το σημαντικότερο σωζόμενο μνημείο της πεδιάδας του Μαραθώνα είναι ο Τύμβος των
Μαραθωνομάχων, ο Σωρός, όπως τον ονομάζει ακόμη η λαϊκή παράδοση. Πρόκειται για
ένα μνημείο ιστορικής σημασίας όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για ολόκληρο τον
κόσμο. Είναι ένας τύμβος χώματος ύψους 9μ. και διαμέτρου 50μ., που σκέπασε τα νεκρά
σώματα των 192 Αθηναίων που έπεσαν ηρωικά στη Μάχη του Μαραθώνα το 490π.Χ. με
τους Πέρσες. Στον τύμβο βρέθηκαν και κτερίσματα. Κάτω από το χώμα η ανασκαφική
έρευνα έχει ανακαλύψει το τεφροφόρο στρώμα της πυράς με τα αποτεφρωμένα οστά.
Μέσα στον Τύμβο βρέθηκαν και τα ίχνη του νεκρόδειπνου. Σύμφωνα με τα έθιμα, οι
νικητές περισυνέλεξαν τους νεκρούς από το πεδίο της μάχης, τους έθεσαν στην πυρά και
παρακάθισαν σε δείπνο για να τιμήσουν την ανδρεία τους. Έξω από τον Τύμβο οι
Αθηναίοι έφηβοι κατέθεταν κάθε χρόνο στεφάνους και πρόσφεραν θυσίες στη μνήμη των
νεκρών μαραθωνομάχων.
Τύμβος των Πλαταιών:
Στον Τύμβο των Πλαταιών, ύψους άνω των 3 μ. και διαμέτρου 30 μ., που ερευνήθηκε
μερικώς από το Σπ. Μαρινάτο σε ανασκαφές του 1970 βρέθηκαν 11 ταφές, από τις
οποίες οι δυο ήταν καύσεις. Ο Μαρινάτος , υπέθεσε ότι ο τύμβος ανήκει στους πεσόντες
Πλαταιείς στης μάχη του Μαραθώνα.
Ιερό Αιγυπτίων θεών και Ρωμαϊκό Βαλανείο στο έλος Μπρεξίζα:
Στην παραλία του Μαραθώνα, στα όρια του έλους Μπρεξίζα σώζονται δύο αρχαία οικοδομήματα του 2ου μ.Χ. αιώνα , ενός ιερού Αιγυπτιακής θεότητας που ανασκάφηκε ο 1968 και ενός Βαλανείου της έπαυλης του Ηρώδη του Αττικού που ανασκάφηκε το 1978. Αγάλματα, στα οποία κυριαρχεί η μορφή της θεάς Ίσιδας και εντυπωσιακά αρχιτεκτονικά κατάλοιπα συνθέτουν το ειδυλλιακό αρχαιολογικό τοπίο πλάι στη θάλασσα. Σε μικρή απόσταση από το Ιερό ανασκάφηκε το 1974 συγκρότημα μεγάλου βαλανείου (λουτρού). Η πολυτέλειά του εντυπωσιάζει. Το βαλανείο διαθέτει χώρους για ζεστό και ψυχρό μπάνιο ενώ η κεντρική του δεξαμενή είναι επενδυμένη με λευκό μάρμαρο.
•«Η ίδρυση του ιερού και του βαλανείου στην Μπρέξιζα συμπίπτει με την εποχή της δράσης του Ηρώδη του Αττικού στο Μαραθώνα. Σύμφωνα με τον Φιλόστρατο ο Ηρώδης είχε κληρονομήσει από τον πατέρα του μεγάλη κτηματική περιουσία στον Μαραθώνα, τόπο καταγωγής αλλά και αγαπημένο τόπο διαμονής του. Η ιδιοκτησία του Ηρώδη εκτεινόταν από την Οινόη και την περιοχή της Αυλώνας προς τα Ανατολικά, στην πεδιάδα του Μαραθώνα και έφτανε πιθανώς ως τη θάλασσα. Δεν αποκλείεται το συγκρότημα της Μπρεξίζας να βρισκόταν μέσα στα όρια της ιδιοκτησίας του», σημειώνει αρχαιολόγος.
Οινόη:
Στην αρχαιότητα ο Δήμος Μαραθώνα χωριζόταν σε τέσσερις περιοχές: το Μαραθών, την Οινόη, την Τρικόρυνθο και την Προβάλινθο. Ερείπια της περιοχής αυτής ήρθαν στο φως μετά από ανασκαφές.
Αξιόλογα ευρήματα είναι το αγρόκτημα του Ηρώδου του Αττικού που ονομάζεται και «Μάντρα της Γριάς», το σπήλαιο του Πάνα και ένας Μεσσαιωνικός πύργος. Το Πύθιο της Οινόης είναι το Ιερό του Απόλλωνος Πυθίου και ανάγεται στην εποχή του Ηρώδου του Αττικού. Επίσης το 1972 ερευνήθηκε, από το Σπ. Μαρινάτο μεγάλο οικοδόμημα, αποτελούμενο από ορθογώνιο περιστύλιο διαστάσεων 13,6 Χ 17,3 μ. Η ατελής ανασκαφή δεν επιτρέπει τη συναγωγή ασφαλών συμπερασμάτων. Η λιθουργική εργασία των μαρμάρων τοποθετεί το έργο στην εποχή του Ηρώδου του Αττικού. Θεωρείται πιθανόν εγκοιμητήριο και συσχετίζεται με το Πύθιο. Κοντά στο Πύθιο του θεού Απόλλωνα στην Οινόη δεσπόζει ο επιβλητικός μεσαιωνικός πύργος. Λέγεται ότι ήταν εξοχική κατοικία της οικογένειας Δελαρός. Χτίστηκε περίπου το 1250 μ.Χ. από τον Όθωνα Δελαρός, ιδρυτή του ελληνικού κλάδου του ομώνυμου οίκου ευγενών της Βουργουνδίας, που κατήλθε στην Ελλάδα για καθυπόταξη της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και έλαβε την Αττικοβοιωτία, αναγορευόμενος σε «κύριο των Αθηνών». Επίσης, ΒΔ της Οινόης, όπως αναφέραμε και πιο πάνω σώζεται η λεγόμενη «Μάνδρα της Γριάς» ένας περίβολος περιμέτρου 3.300 μ., ο οποίος περιέκλειε το αγρόκτημα που είχε προσφέρει ο Ηρώδης στη γυναίκα του Ρηγίλλα. Μέσα σ’ αυτό υπήρχαν οικήματα, εγκαταστάσεις και πιθανότατα η έπαυλή του. Η είσοδος ήταν μνημειακή, μια τοξωτή πύλη. Σώζονται επιγραφές, στήλες και προτομές. Παρ’ όλο που ο Ηρώδης είχε ζητήσει να ταφεί στο Μαραθώνα που τόσο αγαπούσε, οι μαθητές του πήραν το σώμα του και το
έθαψαν στο Παναθηναϊκό Στάδιο. Το σπήλαιο έχει δύο εισόδους και το κοίλωμα του έχει μήκος 75 μ. και πλάτος 15 μ. Μέσα στο σπήλαιο σχηματίζονται 5 μεγάλες αίθουσες με σταλακτίτες και σταλαγμίτες σε αποχρώσεις λευκού, γαλάζιου και κόκκινου χρώματος. Το σπήλαιο ερευνήθηκε μερικώς το 1958 και από τότε παραμένει κλειστό.
Παναγία Μεσοσπορίτισσα-Τρόπαιον:
Το τρόπαιο της Μάχης του Μαραθώνα είναι ένα μνημείο της αρχαιότητας κατασκευασμένο από λευκό μάρμαρο. Ένα Ιωνικό κιονόκρανο κοσμεί την άνω επιφάνειά του με τραπεζιόσχημο κοίλωμα για την τοποθέτηση μαρμάρινου αγάλματος ίσως της Νίκης. Ορισμένα από τα αρχιτεκτονικά του μέλη χρησιμοποιήθηκαν για τη ανέγερση Μεσαιωνικού Πύργου κοντά στην Παναγία τη Μεσοσπορίτισσα. Από πλευράς τεχνοτροπίας η Παναγία η Μεσοσπορίτισσα, προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση για την οροφή του ναού που αποτελείται από λεπτούς ξύλινους κορμούς.
Πρωτοελλαδικό νεκροταφείο στο Τσέπι:
Στην περιοχή Τσέπι , στους πρόποδες του μικρού βουνού Κοτρώνι, βρέθηκε νεκροταφείο της Πρωτοελλαδικής περιόδου. Οι τάφοι διατάσσονται παράλληλα μεταξύ τους και έχουν σχήμα ορθογώνιο ή κυκλικό. Συστηματικές ανασκαφές έγιναν από τους Σ. Μαρινάτο στο διάστημα 1970-1972 και από την Μ. Παντελίδου-Γκόφα από το 1998 ως το 2001. Από τα πολυάριθμα ευρήματα που βρέθηκαν στους τάφους προκύπτει , πως το νεκροταφείο αυτό το χρησιμοποιούσαν κάτοικοι των νησιών των Κυκλάδων, που για εμπορικούς λόγους είχαν εγκατασταθεί στην Ανατολική Αττική.
Πλάσι:
Στο Πλάσι βρέθηκαν λείψανα από οικισμούς της Νεολιθικής και Ρωμαϊκής εποχής.
Αρχαιολογικός χώρος Ραμνούντος:
Στα όρια του Δήμου Μαραθώνα και του Γραμματικού εκτείνεται ο αρχαιολογικός xώρος του
Ραμνούντος – ο καλύτερα διατηρημένος αρχαίος δήμος της Αττικής. Ήταν δήμος της Ατλαντίδος φυλής και στην περιφέρειά του περιλαμβανόταν εκτός από τα δασωμένα βουνά και μια εύφορη μικρή πεδιάδα που σήμερα ονομάζεται Λιμικό και που το νότιο τμήμα της φτάνει στο Κάτω Σούλι. Έχουν αποκαλυφθεί δύο ιερά - το ιερό της αυστηρής θεάς Νέμεσης, συνδεδεμένο με τα μεγαλύτερα ονόματα της κλασικής τέχνης του Φειδία και του Αγορακρίτου - και το ιερό του ιαματικού θεού Αμφιαράου. Σώζεται το παραθαλάσσιο φρούριο, οχυρό της Αθήνας για μεγάλες χρονικές περιόδους, ταφικά μνημεία και οικείς. Οι ανασκαφικές έρευνες συνεχίζονται.
ΟΛΥΜΠΙΑΚΟ ΚΩΠΛΑΤΟΔΡΟΜΙΟ ΣΧΟΙΝΙΑ
Το Ολυμπιακό Κωπηλατοδρόμιο Σχοινιά βρίσκεται κοντά στο Μαραθώνα και αποτελεί τμήμα του Εθνικού Πάρκου του Σχοινιά. Το κύριο μέρος της λίμνης έχει τις κατάλληλες υποδομές για να φιλοξενήσει αγώνες Κωπηλασίας και Κανόε/Καγιάκ. Διαθέτει την πιο εξελιγμένη υποδομή διεθνών προδιαγραφών για τη διεξαγωγή των αγώνων. Επίσης, η εγκατάσταση δίνει τη δυνατότητα να φιλοξενηθούν δραστηριότητες και προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και έρευνας, καθώς και λειτουργίες που σχετίζονται με τις αρχές βιώσιμης ανάπτυξης και διατήρησης της περιοχής του Σχινιά.
Η κύρια λίμνη μήκους 2,2χλμ. συνδέεται με μία δεύτερη βοηθητική λίμνη, η οποία κατά την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων χρησιμοποιήθηκε για προπόνηση και προθέρμανση των αθλητών. Η συνολική υδάτινη επιφάνεια της εγκατάστασης είναι περίπου 470 στρέμματα, ενώ το Ολυμπιακό Κωπηλατοδρόμιο Σχοινιά διαθέτει κερκίδες 1.000 θέσεων.
Στο Δήμο Μαραθώνα οι επικρατούσες χρήσεις γης είναι:
Ο Δήμος Μαραθώνα ανήκει στην χωροταξική υποενότητα της Βορείου Αττικής με έδρα το Καπανδρίτι. Είναι από τους πιο ιστορικούς δήμους της Ελλάδας παγκοσμίως, καθώς έγινε γνωστός από την ομώνυμη μάχη το Σεπτέμβριο του 490 π.Χ. μεταξύ Αθηναίων (Πλαταιών) και Περσών. Τα διοικητικά του όρια καθορίζονται βόρεια από τις κοινότητες Γραμματικού και Βαρνάβα, ανατολικά από την ακτογραμμή, νότια από το Δήμο της Νέας Μάκρης και δυτικά από τον ορεινό όγκο Πεντέλης και τα όρια της Λίμνης του Μαραθώνα. Έχει συνολική έκταση 97 Km2 .Ο πληθυσμός του δήμου είναι 8.882 κάτοικοι. Ο δήμος του Μαραθώνα είναι ένας από τους πιο ιστορικούς δήμους της Ελλάδας παγκοσμίως. Πήρε την ονομασία του από τον τοπικό ήρωα Μάραθο. Αργότερα (στην αρχαιότητα), στην ευρύτερη περιφέρεια του Μαραθώνα ιδρύθηκαν και οι πόλεις Προβάλινθος, Οινόη και Τρικόρυθος, οι οποίες μαζί με το Μαραθώνα αποτέλεσαν την Τετράπολη της Αττικής. Ο πρώτος δήμος ο επονομαζόμενος «Μαραθών» ήταν ο πιο αξιόλογος καθώς σε αυτόν ανήκε ο συνοικισμός της παραλίας και εκτεινόταν μέχρι την περιοχή του Βρανά. Έγινε γνωστός από την ομώνυμη μάχη το Σεπτέμβριο του 490 π.Χ. Μετά την κατάληψη και την καταστροφή της Ερέτριας ο περσικός στρατός υπό τον Δάτι με διοικητή του στόλου τον Αρταφέρνη, διέπλευσε τον νότιο Ευβοϊκό και αποβιβάστηκε στην παραλία του Μαραθώνα, κατά μήκος του σημερινού Σχοινιά, όπου και στρατοπέδευσε. Κατά τον Ηρόδοτο, οι Πέρσες διάλεξαν αυτή τη θέση για να αποβιβασθούν και να στρατοπεδεύσουν έπειτα από συμβουλή του Ιππία, του εξόριστου γιου του τυράννου Πεισιστράτου ο όποιος συνόδευε τους εισβολείς. Πίστευε ο Ιππίας , ότι ο γεωργικός πληθυσμός της περιοχής του Μαραθώνος θα τον δεχόταν ευνοϊκά, επειδή οι εκεί αγρότες διατηρούσαν ακόμη αγαθές αναμνήσεις από τη διακυβέρνηση των Πεισιστρατιδών. Εκτός αυτού η μεγάλη πεδιάδα βοηθούσε στις κινήσεις και τους ελιγμούς του περσικού ιππικού , που θα λάμβανε μέρος στη σύγκρουση με τους Αθηναίους. Οι Πέρσες σκόπευαν να διασχίσουν την Αττική και να πολιορκήσουν την Αθήνα. Οι Αθηναίοι έπειτα από πρόταση του Μιλτιάδη, ενεργώντας παράτολμα, κινήθηκαν εναντίον τους. Έσπευσαν να τους αντιμετωπίσουν αποφασισμένοι να σταματήσουν εκεί τον εισβολέα. Οι μόνοι που συνέτρεξαν ήταν οι Πλαταιείς, οι οποίοι έσπευσαν να βοηθήσουν με 1.000 στρατιώτες. Η αθηναϊκή δύναμη συνολικά έφτασε τους 10.000 άνδρες και την διοικούσαν οι δέκα στρατηγοί, μεταξύ των οποίων και ο Μιλτιάδης. Η μάχη έληξε, μέσω του μεγαλοφυούς σχεδίου του στρατηγού Μιλτιάδη με νίκη των Ελλήνων και σήμανε το τέλος της πρώτης ουσιαστικής απόπειρας της Περσικής αυτοκρατορίας, επί βασιλείας Δαρείου Α' να υποτάξει τις πόλεις της ηπειρωτικής Ελλάδας. Στον τύμβο του Μαραθώνα
κάηκαν και ενταφιάστηκαν οι Αθηναίοι νεκροί μαζί με τα κτερίσματα που οι συγγενείς τους είχαν φέρει. Η νίκη του Μαραθώνα διέλυσε το μύθο του αήττητου των Περσών και απέτρεψε την παλινόρθωση της τυραννίας. Εξαιτίας αυτής της μάχης δημιουργήθηκαν και διασώθηκαν πολλοί
αρχαιολογικοί χώροι και μνημεία παγκόσμιας εμβέλειας και ύψιστης πολιτισμικής κληρονομιάς (Τύμβος των Μαραθονομάχων, Τύμβος των Πλαταιών). Από το Μαραθώνα προέρχονται οι όροι Μαραθωνοδρόμος και Μαραθώνιος, καθώς τη νίκη του Μαραθώνα ανήγγειλε στους Αθηναίους ο
Φειδιππίδης αφού διένυσε τρέχοντας την απόσταση Μαραθώνα-Αθήνα. Τίποτα δεν προδίδει σήμερα στον κάμπο του Μαραθώνα τη μεγάλη μάχη του 490 π.Χ. Σε ανάμνηση του θρυλικού κατορθώματος του Αθηναίου οπλίτη καθιερώθηκε το αγώνισμα του Μαραθώνιου Δρόμου στους νεότερους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Εντός των ορίων του Δήμου Μαραθώνα
βρίσκονται οι οικισμοί :
•Μαραθών
•Κάτω Σούλι
•Άνω Σούλι
•Σκιτζίζα – Αρμένι – Τύμβος
•Βρανάς
•Γκράβα
•Μαραθών – Κοτρώνι
•Άγιος Παντελεήμων
•Βόθων
•Ριζάρι – Χάνι
•Άνω Σχoινιάς
•Σχοινιάς
•Συν. Πολυτέκνων
•Συν. Δικαστικών Υπαλλήλων
•Δαφνίζα
•Αγία Μαρίνα
•Μάραθων - Συνοικισμός
•Μάραθων – Προμηθεύς
•Πάντειος Πολιτεία
•Τύμβος - Βαλάρια
•Μάραθων – Σουφάνι
•Δικαστικών Εισαγγελέων
•Αύρα
Οι σημαντικότεροι πληθυσμιακά οικισμοί του Δήμου Μαραθώνα είναι οι οικισμοί Μαραθώνα,
Καλεντζίου, Άνω Σουλίου, Κάτω Σουλίου και Αγίου Παντελεήμονος.
Η Α’ κατοικία: Η Α’ κατοικία συναντάται στους διάσπαρτους οικισμούς στο σύνολο της έκτασης του Δήμου οι οποίοι βρίσκονται εντός των ορίων του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου. Β’ Κατοικία (παραθεριστική κατοικία): Η ανάπτυξη του τουρισμού στο Δήμο οφείλεται στην ακτογραμμή που τοποθετείται Ανατολικά της περιοχής και αποτελεί πόλο έλξης για χιλιάδες παραθεριστές ιδιαίτερα τους θερινούς μήνες. Ο Σχοινιάς, χαρακτηρισμένος ως υγροβιότοπος, με το εξαιρετικής ομορφιάς πευκόδασος κατά μήκος της ακτής προσελκύει πολλούς επισκέπτες που επιλέγουν τον οικοτουρισμό, ως ένα εναλλακτικό τρόπο διακοπών. Ως εκ τούτου οι παραθεριστικές κατοικίες κατέχουν ένα σημαντικό ποσοστό του δομημένου χώρου. Οι τουριστικές εγκαταστάσεις κατά μήκος της ακτογραμμής: Εξαιτίας της τουριστικής ανάπτυξης της περιοχής, κατά μήκος του παραλιακού μετώπου έχουν ανεγερθεί πολλές τουριστικές εγκαταστάσεις, ταβέρνες, κυλικεία, ξενοδοχεία που εξυπηρετούν τους τουρίστες που επισκέπτονται το Μαραθώνα κατά τους καλοκαιρινούς, κυρίως, μήνες. Οι αρχαιολογικοί χώροι: Ο Τύμβος των Μαραθωνομάχων, ο Τύμβος των Πλαταιών, προϊστορικοί τάφοι και οικισμοί της Νεολιθικής ως της Ρωμαϊκής εποχής είναι μόνο μερικά παραδείγματα των πλούσιων ευρημάτων που έχουν έρθει στο φως των ανασκαφικών ερευνών. Η Γεωργική Γη: Η μεγάλη γεωργική ανάπτυξη που παρατηρείται οφείλεται στη γεωμορφολογία (μεγάλες πεδινές εκτάσεις-κάμπος του Μαραθώνα) αλλά και στον πλούσιο υδροφόρο ορίζοντα της περιοχής. Παρόλα αυτά ο τουρισμός έχει λειτουργήσει σε βάρος της γεωργίας αφού μεγάλες εκτάσεις γης οικοδομούνται για να εξυπηρετήσουν τους τουρίστες που επισκέπτονται την περιοχή. Οι εκτάσεις περιαστικού πρασίνου: Ο Μαραθώνας είναι μία περιοχή με φυσικό πλούτο με παράδειγμα τον βιότοπο και το Πευκόδασος του Σχοινιά, ένα εξαιρετικής ομορφιάς τοπίο καθώς και το Πεντελικό όρος το οποίο αποτελεί πνεύμονα πρασίνου και φυσικού κάλλους για
την περιοχή.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)